Fotografija 1 Hayder Aliyev Center
Izvor:
https://www.archdaily.com/288566/happy-birthday-zaha-hadidOblast istraživanja
Principi modelovanja i vizuelna analiza savremene arhitekture, sa fokusom na fluidne i kontinuirane forme u radovima Zahе Hadid.
Tema istraživanja
Tema istraživanja usmerena je na pronalaženje najjednostavnijeg načina modelovanja objekata Zahe Hadid. Potrebno je analizirati algoritamski princip njenog projektovanja kako bi se razumela logika oblikovanja slobodnih formi.
Stanje u oblasti
Arhitektura Zahe Hadid poznata je po složenim, fluidnim i dinamičnim formama koje najčešće prevazilaze tradicionalnu geometriju. Razvoj digitalnih alata i parametarskih metoda u poslednjih nekoliko decenija omogućio je istraživačima da analiziraju i modeluju ove složene forme, dok algoritamski pristupi otvaraju mogućnost da se principi njenog oblikovanja sistematizuju i primene u kreiranju novih objekata. Iako postojeće studije uglavnom prikazuju vizuelnu reprodukciju ili simulaciju Zahinih dela, malo je istraživanja koja pojednostavljuju proces modelovanja njenih formi kroz prepoznatljive algoritamske principe, što čini osnovu ovog istraživanja.
“The Parametric Design Genealogy of Zaha Hadid” (2015)
Ova studija analizira razvoj parametrijskog dizajna u radu Zahe Hadid, istražujući kako su njeni principi oblikovanja evoluirali kroz vreme i kako su digitalni alati oblikovali njen rad.
“A Study on the Application of Algorithmic Modelling in Architectural Space Design” (2014)
Istraživanje se fokusira na primenu algoritamskog modelovanja u arhitektonskom dizajnu prostora, koristeći matematičke izraze i algebarske funkcije za generisanje različitih stilova arhitekture.
“Digital Turn at The Building Centre” (2018)
Izložba organizovana od strane Zaha Hadid Architects Computation & Design grupe (ZHCODE), prikazuje ideje i tehnologije koje transformišu način na koji zamišljamo, dizajniramo i gradimo naše gradove.
“Zaha Hadid Architects on the tech behind its iconic designs” (2025)
Članak istražuje kako Zaha Hadid Architects integriše naprednu tehnologiju poput V-Ray, Grasshopper i virtuelne realnosti kako bi unapredili svoj dizajnerski proces.
“Generative AI: What Can Zaha Hadid Teach Us About Systems” (2023)
Ovaj članak istražuje kako generativni AI modeli mogu biti primenjeni u arhitekturi, uzimajući u obzir principe oblikovanja Zahe Hadid.
Problemi
- Kompleksnost i slojevitost formi Zahe Hadid
- Nemogućnost uspostavljanja sistematizovanih algoritamskih principa
- Izazov da se principi oblikovanja uspešno primene za projektovanje novog i autentičnog objekta koji ostaje veran prepoznatljivom maniru projektovanja
- Balans između pojednostavljenja i kvaliteta projekta – Da li je složenost ta koja zapravo obezbeđuje kvalitet?
Ciljevi po koracima
- Definisati koncept oblikovanja 3 prepoznatljiva objekta i pronaći zajedničke crte.
- Proučiti i definisati alate koji omogućavaju najjednostavnije generisanje površi.
- Razviti novi objekat koji koristi iste principe komponovanja, generišući vizuelno “Hadid-like” formu, ali potpuno autentičnu.
Hipoteza
Analizom i razlaganjem osnovnih principa oblikovanja u arhitekturi Zahe Hadid mogu se uočiti tok linija, kontinuitet površina i oblikovanje volumena koji čine njen prepoznatljiv stil. Na osnovu toga moguće je razviti algoritam za generisanje novih formi koje zadržavaju duh njenog manira, ali kroz jednostavan i kontrolisan proces modelovanja.
Kriterijumi
Kriterijumi za analizu i evaluaciju “Hadid-like” objekata
- Kontinuitet i organski tok linija
- Glatkoća prelaza između površina, spajanje više površi u jedinstveni volumen
- Proporcije i međusobna interakcija delova objekta
- Mogućnost promene forme promenom osnovnih gradivnih elemenata
- Jednostavnost algoritma – mali broj koraka i jasna logika
- Stepen prepoznatljivosti Hadid stila (procena kvalitativno (stručnim ili vizuelnim pregledom) – anketiranje ljudi bliskih struci)
- Da li generisani objekat stvara novi oblik, a ne direktnu kopiju? (očuvanje principa stila bez reprodukcije postojećih projekata)
Metoda istraživanja
Metoda istraživanja simulacije principa arhitekture Zahе Hadid, podeljena je u 4 faze:
- Analiza postojećih objekata
- Odabir 3–5 reprezentativnih projekata
- Istraživanje razvoja ideje
- Identifikacija ključnih principa geometrije i komponovanja
- Dekonstrukcija forme
- Ispitivanje da li je moguće iz jednog principa (preko izvodnica, poprečnih profila itd) konceptualno izmodelovati sve odabrane projekte
- Generisanje novog objekta
- Primena razvijenog algoritma za kreiranje novog objekta
- Analiza produkta
- Kvalitativna analiza – vizuelna procena prepoznatljivosti Hadid stila – kroz anketiranje ispitanika